Back Swartkolk Afrikaans Schwarzes Loch ALS Forato negro AN कृष्ण विवर ANP ثقب أسود Arabic محفر كحل ARY ثقب أسود ARZ কৃষ্ণগহ্বৰ Assamese Furacu negru AST Qara dəlik Azerbaijani
Un trauc negre es una region de l'espaci temps que sa gravitat empacha tota forma de matèria o de raionament de s'escapar. La teoria de la relativitat generala predís qu'un objècte amb una massa pron importanta es capable de deformar l'espaci temps e de formar un trauc negre. A l'entorn, una superficia, dicha orizont deis eveniments, es definida matematicament per la zòna ont un objècte o un rai serà irresistiblament atirat per la gravitat dau trauc negre. Es dich "negre" perqué l'orizont deis eveniments rebat ges de raionament e apareis donc totalament negre.
Lo concèpte d'un objècte tant massiu que la velocitat de liberacion sigue superiora a la velocitat de lutz foguèt estudiat per lo premier còp au sègle XVIII per John Michell e Pierre-Simon de Laplace. Au sègle XX, l'idèa foguèt tornarmai estudiada per Karl Schwarzschild en 1916 ambé la teoria de la relativitat generala. Sei resultats foguèron lòngtemps considerats coma una curiositat matematica fins ais annadas 1960. Vèrs aqueu periòde, lo desvolopament de l'estudi teoric mostrèt que lei traucs negres èran un tipe de solucions genericas de la relativitat generala. De mai, la descubèrta per leis astronòms d'estèlas de neutrons suscitèt un reviure d'interés per l'estudi deis afondraments gravitacionaus.
Lei traucs negres de massas estellaras se formarián durant l'afondrament d'estèlas a la fin de son cicle de vida. Après sa formacion, lo trauc negre pòu contuniar de créire ne'n absorbent de matèria situada dins seis environs. L'existéncia de mecanismes de fusion de trauc negre es admesa permetent d'explicar l'existéncia de traucs negres que sei massas van d'unei desenaus a unei milions de massas solaras. A l'ora d'ara, se considera generalament que lo centre de la màger part dei galaxias es ocupat per un trauc negre supermassís.
Pasmens, maugrat son caractèr invisible, lo trauc negre es capable d'interagir ambé lei còrs e lo raionament de seis environs. La matèria qu'es atirada vèrs lo centre dau trauc negre forma generalament un disc d'acumulacion que tèn una temperatura auta en causa dei tuerts entre particulas e donc un raionament fòrça important. Una autra forma d'interaccion es la consequéncia de l'influéncia de la gravitat dau trauc negre sus d'objèctes vesins. Aquò permet generalament ais astronòms de calcular la massa dau trauc negre.